Taş devri diyeti veya paleo diyeti özellikle obezite, kalp hastalıkları ve diyabete odaklanmaktadır. Dünya düzeninin değişmesine bağlı olarak azalan fiziksel aktivite ve artan şeker, doymuş yağ ve işlenmiş gıda tüketimini hedef alan bu diyet tipi insanlığın ilk çağlarından itibaren avcılık-toplayıcılık odaklı beslenmesi gerektiğini savunmaktadır. Ülkemizde 7 den 70 e taş devri diyeti ismiyle tanıtılmıştır.

TAŞ DEVRİ DİYETİ NEDİR? (PALEO DİYETİ NEDİR?)

University of Texas Southwestern Medical Center uzmanlarına göre bu diyeti katı bir şekilde uygulamaya devam ederken, çok disiplinli bir egzersiz programını da takip etmek gerekmektedir. Ayrıca diyetinizin besinlerin en saf, işlenmemiş halinden oluşması gerektiği üzerinde de oldukça durulmaktadır.

Paleo diyeti yüksek yağ ve şeker içerikli işlenmiş gıdaları diyetinizden çıkarmanızı ve böylece fazla kalori alımını önlemek üzerine kurulmuştur. Bu beslenme planı sağlıklı vitamin ve mineralleri fazlaca almanızı sağlamak amacıyla, bolca meyve ve sebze yenmesi gerektiğini öne sürmektedir. Ayrıca meyve ve sebzelerden sağlanan lif tüketimi de hızlıca açlık hissinin bastırılmasını sağlayarak kilo artışının önüne geçebilmektedir.

Uzmanlara göre paleo diyeti uygulanırken kilo kaybı yaşanması çok normaldir. Buna sebep olarak gösterilen en önemli nokta belli başlı besin gruplarının diyetten tamamen çıkarılmasıdır. Yağsız protein kaynakları, meyve, sebzelere odaklanan bu beslenme türüyle aldığınız kalori harcadığınız kaloriden az olacağından kilo kaybı yaşamanız oldukça yüksek ihtimallidir.

Araştırmalar Paleo Diyetiyle İlgili Ne Diyor?

Bazı araştırmalar paleo diyetinin sunduğu sağlık faydaları iddialarının doğru olduğunu ortaya koymaktadır. Kontrol grubuyla yürütülen ve toplamda 159 katılımcıyı içeren çalışmaların bulunduğu bir review çalışmasına göre, paleo diyeti uygulayan grupların kronik hastalık riskleri belirtileri olan bel çevresi kalınlaşması, açlık kan şekeri gibi parametrelerinde daha kısa sürede iyileşmeler görülmüştür.  Yine de bazı araştırmacılar tas devri diyeti etkilerinin savunulması için ortada yeterince kanıt olmadığını öne sürmektedir.

Paleo Diyetinde Yasaklı ve Serbest Besinler

Taş devri diyeti listesi, çok az işlenmiş gıda içerir. Aynı zamanda tüm tahılların, baklagillerin ve neredeyse tüm süt ürünlerinin diyetten çıkarılmasını içermektedir.

Yenilebilecek Besinler

  • Paleo diyetinin kesinlikle başarılı olduğu düşünülmese de denemek isterseniz, mutlaka doğal besinler tüketmeniz gerekmektedir. Bu doğal besinlere aşağıdaki örnekler dahildir:
  • Tercihen otlatılan hayvanlardan gelen yağsız kırmızı et, kümes hayvanları eti, av hayvanlarının eti, kabuklu deniz ürünleri de dahil olmak üzere balık, altı haftadan fazla olmamak üzere yumurta, meyveler, nişastalı olmayan sebzeler, yağlı tohumlar, zeytinyağı, keten tohumu yağı, ceviz yağı (dikkatli tüketilerek) gibi besinler paleo diyeti listesi içinde bulunabilir.

Yasaklanan Besinler

  • Paleolitik çağda kolayca ulaşılamayan besinlerin her biri taş devri diyeti yasaklılar listesindedir. Tereyağı, margarin ve şeker eklenmiş işlenmiş gıdalar taş devri diyetinin bir parçası olmamalıdır. Hayvanların evcilleştirilmesinden sonra elde edildiğinden tüm süt ve süt ürünleri de bu diyetin dışında bırakılmaktadır. Ayrıca tarım uygulamaları bu dönemde başlamadığından, o dönemin insanlarında sindirim sorunlarına neden olabileceği düşünülerek, kurubaklagiller ve tahıllardan da uzak bir beslenme planlanmalıdır. Yasaklanan besinler şu şekilde sıralanabilir:
  • Bütün süt ve süt ürünleri, tahıllar, nişastalı sebzeler, şeker, bal, şeker içeren besinler, işlenmiş gıdaların tümü, yapay tatlandırıcılar, işlenmiş etler gibi besinler taş devri diyeti yapanlar için yasaklıdır.

Taş Devri Diyeti Listesi (Paleo Diyeti Örnek Menü)

Taş devri diyeti oldukça popüler bir beslenme yaklaşımı haline geldiğinden, uygun tarifler hem kitapçılarda hem de internet sitelerinde oldukça fazla bulunabilmektedir. Fakat yeni başlıyorsanız, aşağıdaki örnek menüyü bir günlük beslenme planı gibi değerlendirebilirsiniz.

Kahvaltı Karaciğer pate ile zenginleştirilmiş soğanlı ve ıspanaklı omlet.

Öğle Yemeği Bademli ve göbek salatalı ton balığı

Ara Haşlanmış Yumurta

Akşam Yağsız Izgara Biftek

Tatlı Hindistan Cevizi Sütünden Yapılmış Dondurma

Paleo Diyeti Zararları ve Faydaları

Taş devri diyeti her şeye çağre olmasa da birçok olumlu yanı bulunmaktadır. Fakat her sağlık durumundaki bireyin paleo diyetini uygulaması doğru değildir.

Taş Devri Diyetinin Olumlu Yanları

Taş devri diyeti birçok olumlu yöne sahiptir.

Öncelikle sebze ve meyve tüketiminiz artacağından vitaminler ve mineraller konusunda oldukça zengin bir diyetiniz olacaktır. Ayrıca paleo diyeti uygulanması kolay bir diyettir. Yasaklı olmayan besinleri yemeniz, uyum sağlamanız için yeterli olacaktır. Katı bir şekilde uyum sağlamanız gereken diyet listeleri söz konusu değildir. Yalnızca bolca işlem görmemiş, şeker eklenmemiş, inflamasyona neden olmayacak besinleri tüketmeniz yeterli olacaktır.

Özellikle şekeri azaltmak tip 2 diyabet ve bazı kanser türleri gibi hastalıklara karşı korunmanızı sağlayacaktır. Buna ek olarak taş devri diyeti egzersiz konusunun üstünde durmaktadır. Düzenli olarak egzersiz yapmak kilo kaybını ve korumasını kolaylaştırırken, sağlıklı bir vücuda destek olmanızı sağlayacaktır.

Taş Devri Diyetinin Olumsuz Yanları

Avcılık ve toplayıcılık temellerine dayandırılan bu diyeti uzun süre devam ettirmek oldukça zor olabilir. Birçok besin işlenmemiş haliyle tüketileceğinden, kısa süre sonra bu formda gıda bulmak zorlaşabilir ve uygulamaktan sıkılabilirsiniz. Çoğunlukla organik şartlara göre yetiştirilen hayvan etlerinden oluşan bir beslenme planınız olacağından, bu diyeti takip etmek oldukça maliyetli de olabilir.

Ayrıca taş devri diyetiyle ilgili etkileri inceleyen yeterince çalışma bulunmamaktadır. Bu yüzden özellikle uzun vadede etkileri konusunda sağlık profesyonelleri hala soru işaretleri olduğunu belirtmektedir. Özellikle hayvansal kaynaklı doymuş yağ tüketiminin artmasına bağlı olarak, koroner kalp hastalıklarının görülme riskinin artabileceği tartışılmaktadır. Paleo diyeti yapanlar konusunda dikkat edilmesi gerekilen noktalardan en önemlisi budur.

Fikirlerinizi merak ediyoruz...

*

E-posta adresiniz yayımlanmayacak

Copyright © 2015 - 2020 - Ataşehir Diyetisyen Coşku Mutlu

Sitemap